5.Artikülasyon Konuşma Ses Bozuklukları

SESLETİM ve SESBİLGİSEL BOZUKLUKLARI

Sesletim (Artikülasyon) nedir?
Sesletim, bireyin konuşmada yer alan organlarının ardışık, uyumlu hareketleriyle belirli bir dile ait konuşma seslerini doğru telaffuz etme becerisidir.

Sesletim bozukluğu nedir?
Sesletim bozuklukları, konuşma seslerinin çıkartılış yeri, biçimi, hızı, zamanlaması ve basıncının hatalı üretimine dayalı sorunlardır.

Sesletim bozuklukları neden olur?
Sesletim bozuklukları yapısal kökenli olabildiği gibi, herhangi bir nedene bağlı olmaksızın da görülebilmektedir. Sesletim sorunu yaratabilecek nedenler arasında; yarık dudak-damak ve ağız-yüz anomalileri, ortodontik anomaliler, işitme kaybı, zihin engeli, nörolojik kökenli bozukluklar (serebral palsi ve diğer) yer almaktadır.
Sesletim bozukluklarında aşağıda yer alan biçimlerde hatalar gözlenebilir:
    /k/ ve /t/seslerinin yer değiştirmesi : /köpek/ yerine /töpek/ gibi,
    /r/, /y/, /l/, /ç/ sesleri yerine başka sesler koyma
    /k/ ve /g/ sesleri yerine /t/ ve /d/ seslerini kullanma

Sesbilgisel yeterlilik nedir?
Sesbilgisel yeterlik, konuşma seslerini dil bağlamında kurallara uygun kullanmayı bilme becerisidir.

Sesbilgisel bozukluk nedir?
Sesbilgisel bozukluklar, konuşmanın temelini oluşturan dil kurallarına ait bilgiyi (sesbilgisini/fonoloji) edinme güçlüğüdür. Çocuk kolay anlaşılır konuşma örüntüleri gerçekleştiremez. Örneğin, çocuk /s/ sesini sözcük başında kullanmayı öğrenememiştir. Gelişimsel sesbilgisel bozukluklar, çocuklarda ilerleyen dönemlerde, okuma ve yazma güçlükleri görülmesinde etken olabilir.

Sesletim bozukluklarını düzeltmek önemli midir?
Sosyal, duygusal, akademik ve/ya da iş hayatını etkileyecek duruma gelmişse bu sorunun çözümü daha önemli hale gelmektedir. Dolayısıyla sesletim sorunları acilen ele alınmalıdır.